Ngã ba đồng lộc ở đâu

     

Gần 50 năm trước, ngã tía Đồng Lộc là toạ độ chết, địa điểm 10 cô bé thanh niên xung phong đã bửa xuống khi

*

Phim tư liệu Đồng Lộc

*

*
Ông Nguyễn cố kỉnh Linh - nguyên Đại nhóm trưởng 552. Ảnh: Đức Hùng

Tiểu đội 4 bởi chị Võ Thị Tần chỉ huy, hôm ấy chỉ còn lại 10 người, bốn người khác bận việc không tham gia.

Bạn đang xem: Ngã ba đồng lộc ở đâu

Cuối giờ chiều, nhì máy bay lướt qua dội bom xuống vị trí gần nơi các chị đang có tác dụng nhiệm vụ. 10 tín đồ bị đất đá vùi lấp, tử vong vì bị sức xay từ quả bom, riêng rẽ tiểu team phó Cúc không tìm thấy thi thể.

“Tôi đứng lãnh đạo trên tháp chuông, giải pháp vị trí thả bom vài trăm mét, vội vã chạy xuống, hotline thất thanh nhưng bà mẹ ai nấy mọi đã nằm im”, ông Linh ghi nhớ lại.

Đêm hôm đó, cả đại team khóc. Trong không gian mịt mờ, bao quanh tiếng côn trùng nhỏ kêu, ông Linh ngồi 1 mình trực mặt thi thể 9 cô gái, việc tìm và đào bới kiếm người sót lại vẫn tiếp diễn.


Tiểu đội sẽ về xếp một sản phẩm ngang

Cúc ơi! Em nơi đâu không về tập hợp

Chín các bạn quây quần đầy đủ mặt

Nhỏ, Xuân, Hà, Hường, Hợi, Rạng, Xuân, Xanh

A trưởng Võ Thị Tần đang điểm danh

Chỉ thiếu mình em

Chín vứt làm mười răng được.

Sang ngày lắp thêm ba, bầy tìm thấy chị Cúc bên trên đồi Trọ Voi, biện pháp hố bom cũ đôi mươi m trong tứ thế ngồi, đầu nhóm nón, sát bên là cái cuốc. Yêu đương xót tín đồ em, nhà thơ Yến Thanh - cán cỗ kỹ thuật team N55 cùng có mặt lúc này đã viết các dòng thơ trên.

Bà Nguyễn Thị Hường (68 tuổi, từng là tnxp Tiểu team 4) kể, ngày hy sinh, đầu tóc của không ít nữ số đông dính đất cát, áo quần vấy bẩn.

Ngày hè nắng rộp rát, nước sinh hoạt thiếu thốn, trên trời bom vẫn không xong rơi. Lúc khâm liệm, nhiều nữ thanh niên xung phong đầu không gội sạch, áo quần vẫn lấm bùn.

“Nhiều lũ ước gồm quả tình nhân kết để gội đầu cho những cô thì tốt biết bao”, bà Hường nói.

*

Hòa bình lập lại, khi tới thăm Đồng Lộc, đại tá Nguyễn Tiến Tuẩn, nguyên giám đốc Công an Hà Tĩnh, sẽ về hương Sơn tra cứu 2 cây người tình kết đưa về trồng cạnh bên mộ phần các nữ giới trẻ xung phong.

*

Ông Nguyễn Viết Hồng (74 tuổi, trú buôn bản Thiên Lộc, Can Lộc) kể, giữa năm 1968, tranh thủ thời hạn được cử ra miền bắc học tập, ông xin phép thủ trưởng về quê kết hôn. Vừa bước vào nhà, ông nhận tin dữ: vk sắp cưới đang hy sinh.

Ông Hồng là người yêu của chị Võ Thị Tần - “Chị cả” của 10 nữ thanh niên tình nguyện ở Đồng Lộc.

Nhà phương pháp nhau một dậu mùng tơi, nam nhi trai Hồng mến cô láng giềng bởi thú vui hiền, đức tính giản dị. Thời điểm cuối năm 1964, anh ngỏ lời với được gia đình bạn gái đồng ý. Họ tổ chức lễ dạm ngõ, ngóng ngày làm cho đám cưới.

“Sau kia tôi xuất xứ nhập ngũ”, ông Hồng nói.


*
Ông Hồng và người vk hiện tại. Ảnh: Phượng Vũ

Tối hôm đi dấn quân, trời mưa tầm tã. Chị Tần tới di động cầm tay anh Hồng, mang từ trong túi của áo trao cho anh một bức hình ảnh và lọn tóc thề. Anh Hồng tặng kèm lại cho chị loại lược trắng. Trao kỷ trang bị xong, cả hai chú ý nhau không nói cần lời. Anh Hồng vào Quảng Trị, chị Tần sinh hoạt lại Đồng Lộc.

Những năm tháng xa cách, các bạn liên lạc bằng thư. Năm 1968, khi anh Hồng ra hòn đảo Cồn Cỏ thì mất liên lạc với những người yêu. Anh bị thương, được cử ra Bắc học tập. Kế tiếp anh tranh thủ về quê cưới vợ, ai ngờ ngày về là ngày phân chia ly.


Hết chiến tranh, anh Hồng quay trở về quê, từng ngày vẫn qua lại quan tâm bố đẻ của chị ý Tần. Thấy đại trượng phu trai vẫn nặng trĩu tình với nhỏ gái, bố chị Tần khuyên đề xuất cưới vợ, song anh lần lữa. Thuyết phục ko được, ông làm cho mối một cô nàng trong thị trấn với anh cùng họ phải duyên.

Xem thêm: Singapore Có Wifi Miễn Phí Không, Sân Bay Changi

Vợ ông chồng ông Hồng xem chị Tần là thành viên của gia đình, rước hình ảnh chị Tần về lập bàn thờ.

Chiến tranh bắt buộc những chàng trai hay cô bé phải đi thêm bước nữa, dù không như ý nguyên ban đầu. Tuy vậy cũng có khá nhiều người không thể cách tiếp.

Ông Nguyễn ráng Linh mang lại hay, đại đội vì ông cai quản có nữ tnxp tên Cát, yêu con trai trai trú cùng xã song anh này đóng quân xa. Buổi chiều năm 1968, người yêu hành quân xịt qua nhà ở Đồng Lộc, cô cát nghe tin tốt rỡ, xin thủ trưởng về chạm chán anh.

“Về mang lại cổng nhà, cả nhị chạy ra chạm mặt nhau. Đúng dịp ấy, máy cất cánh thả ngay một quả bom trước cửa. Họ chưa kịp nói một lời chổ chính giữa tình...”, ông Linh kể.

Chuyện của anh ấy Hồng - chị Tần, của nữ tnxp Cát là câu chuyện chung của cặp nam con gái đã trao kỷ vật, song chỉ hoàn toàn có thể hẹn nhau ở vị trí kia thế giới, tại Ngã bố Đồng Lộc.

*


*
Bà Nguyễn Thị Hường.

Sau giải phóng, bà Nguyễn Thị Hường chuyển về làm cho trong ngành thương nghiệp. Lấy chồng làm bộ đội, bà có bố người con, cuộc sống thường ngày tuổi già yên nóng với một căn nhà cấp tứ tại tp Hà Tĩnh.

Từng tầm thường tiểu đội 4 với 10 cô gái đã hy sinh, những dịp nghỉ lễ Tết, bà cùng đàn hiện còn sống thường xuyên lên thắp hương, tưởng nhớ những người dân bạn xưa cùng thông thường chiến hào. Hầu như lần gặp, mọi bạn ôm nhau khóc.

Bà Hường kể, hòa bình lập lại, những cô gái thuộc tiểu đội 4 ra quân, người làm ở doanh nghiệp may mặc, bạn chuyển về đội vận tải. Với rất nhiều nam nữ tnxp khác, không gửi được ngành, chúng ta về quê.


Chiến tranh buộc bọn họ phải thao tác giữa thời tiết xung khắc nghiệt, ngâm mình dưới nước mặt hàng giờ. Trở về, nhiều người dân mang bệnh tật, khung người đau yếu thường xuyên. Lập gia đình, song họ mất thiên chức có tác dụng bố, có tác dụng mẹ.

“Một số khác, bởi vì muộn phiền nhiều chuyện, không thành thân mà tìm tới chốn thanh tịnh chỗ cửa Phật”, bà Hường mang lại hay.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hợi (69 tuổi, trú huyện hương Khê) trọng tâm sự, thỉnh thoảng liên hệ với anh em từng là thanh niên xung phong ở Đồng Lộc, chúng ta khóc qua năng lượng điện thoại, share cuộc sinh sống vất vả, tất cả người tài chính eo hẹp nên mái ấm gia đình lục đục.

“Tôi hạnh phúc vì có một đội ấm, nhưng nhiều đêm nằm mộng thấy bom rơi, giật mình thức giấc giấc thấy yêu đương đồng đội thời trước vô cùng”, bà Hợi nói.

*

Ông Đào Anh Tuân, Phó ban thống trị Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc cho biết, từng năm nơi đây đón hàng trăm ngàn nghìn lượt khách hàng tham quan, dưng hương. Bọn họ là đông đảo cựu binh, thanh niên, thiếu hụt nhi, công nhân, viên chức....

Những bạn làm làm chủ ở đây sẽ huy động các nguồn lực nhằm chỉnh trang tổng thể khu di tích, thiết kế đền thờ Ngã cha Đồng Lộc, phục dựng công trình vết tích chiến tranh.

*

Một ngày vào giữa tháng 10/2017, chị Tú (40 tuổi, đến từ Yên Bái) phân tách sẻ, khi nghe tới hướng dẫn viên kể về sự hy sinh của 10 thanh nữ thanh niên xung phong, chị vẫn khóc.

Rất nhiều du khách cũng sụt sùi khi xem tư liệu và thước phim tại bảo tàng Đồng Lộc. “Nhân đang tới ngày thiếu nữ Việt Nam, xin dâng rất nhiều bông cúc trắng, nén mừi hương và tấm lòng thành kính lên các nữ bạn teen xung phong”, chị Tú chắp tay trước chiêu tập phần 10 liệt sĩ.Ngã cha Đồng Lộc chú ý từ trên cao.


Chuyên mục: Du lịch