Thành phố buồn đà lạt

     
(PLVN) - Từ cha năm nay, trước bản Quy hoạch cụ thể của thành phố Đà Lạt, nhiều kiến trúc sư trong nước, người dân Đà Lạt cùng những tình nhân thành phố mộng mơ phần lớn lên tiếng, nuối tiếc về một tp trong rừng, “đường xung quanh co bên gốc thông già”… tp duy độc nhất không đèn hiệu giao thông vận tải và trong cả sương mù, ngàn thông cổ thụ cũng chỉ với trong hoài niệm, cùng với chính người dân nơi này...

Bạn đang xem: Thành phố buồn đà lạt


Còn lại gì trong hoài nhớ?

Ngày 26/10, Sở xây cất tỉnh Lâm Đồng cho biết thêm tỉnh đã thống tốt nhất chọn cách thực hiện nâng Dinh tỉnh giấc trưởng Đà Lạt lên cao 28m so với hiện trạng. Phía dưới dự án công trình sẽ chế tạo khách sạn, sân vườn thực vật, không khí hội nghị, trung chổ chính giữa sự kiện, mến mại, công ty hàng, lưu lại trú.

Kiến trúc sư (KTS) Ngô Viết nam Sơn (chuyên gia bên trên 30 năm kinh nghiệm quốc tế về support thiết kế, quy hoạch bản vẽ xây dựng tại châu Á cùng Bắc Mỹ) mang đến hay, không khí xanh với hàng cây cổ thụ trên đồi với Dinh thức giấc trưởng là trong những “di sản” hi hữu hoi, quý giá còn sót lại của “Khu di tích Phố Việt” chính giữa TP Đà Lạt. Nếu ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng chọn phương pháp “bảo tồn” nâng Dinh lên 28m nhằm xây cụm khách sạn 10 tầng phía dưới, sẽ đồng nghĩa tương quan với việc chặt hết sản phẩm cây cổ thụ, xóa sổ không gian xanh trên đồi Dinh…

Trước đây, Dinh thự cổ này là nơi thao tác và ngơi nghỉ của Thị trưởng kiêm tỉnh trưởng Tuyên Đức tại Đà Lạt nên gọi là Dinh thức giấc trưởng. Trưng bày trên một ngọn đồi gồm khuôn viên rộng thoáng cao hơn nữa 1.500m đối với mực nước biển, Dinh tỉnh giấc trưởng là một trong những khối con kiến trúc hình vuông vắn được bảo phủ bởi rất nhiều cây cổ thụ.

Cùng với kia là số đông ngôi đơn vị cổ, những biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang cổ cả trăm năm tuổi nữa cũng đang đối diện với niềm mơ ước phát triển. Đà Lạt có hơn 1.900 biệt thự, trong số đó hơn 1.500 ngôi được gây ra trước năm 1975. Nuốm nhưng, 30% trong những đó bị nứt nặng, nhiều biệt thự nghỉ dưỡng cổ bị bỏ hoang.

Tuy nhiên, bên trên thực tế, là một trong những người phân tích xây dựng tiêu chí lao lý bảo tồn ngơi nghỉ Đà Lạt, KTS. Cao Thành Nghiệp đã bao gồm ngày tháng khảo sát, cẩn thận thống kê với chụp từng căn biệt thự. Số lượng mà KTS. Cao Thành Nghiệp thông tin khiến nhiều người giật mình hơn: “Hiện không quá 100 biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp có quý hiếm về khía cạnh kiến trúc cần phải bảo tồn. Nếu như tính cả dinh thự chùa chiền, công trình xây dựng cổ thì còn khoảng tầm 130 công trình. Tôi nghĩ tránh việc dùng các số liệu cũ khi cho rằng thành phố đang có một, vài ngàn cái biệt thự có quý giá kiến trúc, di sản”, vị chuyên viên có nhiều năm tạo đồ án thực tế tại Đà Lạt phân tách sẻ.

Trước đó, nhiều chủ kiến tâm huyết vẫn được gửi ra. Ông è cổ Hữu Phúc Tiến, tác giả chuyên viết về di sản với lịch sử, chia sẻ, Đà Lạt là thành phố lạ mắt vì gần như là người Pháp tạo nên hoàn toàn, không dựa vào nền của các đô thị Việt Nam, Đà Lạt không những là một thành phố nghỉ mát của người Pháp ngơi nghỉ Đông Dương nhưng từng bài bản biến chỗ đây trở thành tp hà nội của liên bang Đông Dương.

Là thành phố nghỉ dưỡng, phú quý sang trọng, phố núi còn có thêm yếu tố new mà trước đây người Pháp chưa đề ra nhiều sẽ là giáo dục. Đà Lạt biến hóa nơi có Viện đh và kể tới Đà Lạt là nghĩ đến một lứa tuổi trí thức trẻ. Ông Tiến cho rằng, nếu như muốn làm một chiếc gì bắt đầu cho Đà Lạt thì nên chi tiêu vào khu vực mới (như Paris gồm khu La Défense), còn quần thể trung chổ chính giữa với không khí văn hoá và các công trình có mức giá trị phong cách xây dựng di sản thì cần được gìn giữ, bảo tồn.

KTS. Cao Thành Nghiệp cũng mang đến rằng, điều tạo ra sự nét riêng cho Đà Lạt và muốn thành phố trở thủ đô thị di sản thì không chỉ là dừng ở bài toán bảo tồn các biệt thự trơ thổ địa mà buộc phải nhìn xa rộng là không gian văn hoá, không khí lịch sử, phần đông dấu ấn của bao lớp tiền nhân dựng nên tp này. KTS. Cao Thành Nghiệp trình bày những cuộc chiến đấu của người Việt trong số hội đồng thị làng Đà Lạt xưa nhằm “chiếm lấy” khoanh vùng chợ cho dốc Phan Đình Phùng, dốc bên Làng và dựng nên những khoanh vùng riêng cho người Việt như ngày này vẫn thấy. Bao lớp chi phí nhân đang tranh đấu, trong số ấy phải nói tới ông Lê phạt An (1868-1946, là cậu nhì của nam Phương Hoàng Hậu) đang phải đổ tiền và cũng nhờ phía trong hội đồng yêu cầu mới dành được khu đất nền này cho người Việt. Không chỉ có là vệt ấn con kiến trúc, này còn được xem là câu chuyện lịch sử thú vị để kể với bé cháu...

Sinh ra và phệ lên sống Đà Lạt, đi những nơi rồi trở về, anh Nguyễn Trung Hiền vẫn sáng lập dự án Phố mặt đồi. Theo ông Hiền, ý tưởng tốt nhất để tiếp cận, biến đổi con tín đồ là nghệ thuật, nên đã lập ra những dự án nghệ thuật, tạo thành điều kiện cho người trẻ ngồi lại cùng với nhau, định vị lại Đà Lạt thông qua nghệ thuật. Với khi tạo thành những sản phẩm rõ ràng như rứa sẽ gây tuyệt vời với du khách. Anh Hiền đến rằng, khu vực Đồi Dinh đề xuất là bảo tàng, khu cộng đồng chứ không nên kiến thiết khách sạn như những phương án kiến trúc đang trưng bày.

Xem thêm: Chùa Linh Ẩn Tự Đà Lạt - Nơi Có Tượng Quan Âm Lớn Nhất Lâm Đồng

*

Đà Lạt ngàn thông ni còn đâu?


Đã từng là “thành phố buồn” lộng lẫy

Nhiều người cho rằng, rộng tất cả, Đà Lạt phải là tp của di sản với nghệ thuật. Đến Đà Lạt, Hàn mặc Tử đã đề xuất thốt lên đều áng thơ đầy lãng mạn. địa điểm đây ghi dấu hồ hết bức thư tình của Trịnh Công tô với cô gái Huế xinh đẹp Dao Ánh thuở thiếu thốn nữ. Hồ hết sớm mai, đầy đủ chiều hôm ở tp mộng mơ, trong cô tịch, bi tráng đẹp riêng rẽ có, là hồ hết nỗi niềm yêu thương nhớ của các kẻ tình si, ngọt ngào xa vợi...

Đó còn là nhạc sỹ Lam Phương cùng với nỗi bi hùng cho tình yêu nhưng mà suốt đời ôm trọn cô đơn để Đà Lạt trở nên “Thành phố buồn” cục bộ trong hoài nhớ… ngoài ra có một thứ “tình yêu không cưới”, nhằm nó tinh khôi, day dứt, rất đẹp mãi. Không hẳn đô thị nào thì cũng “biết” buồn, và có thể buồn. Nỗi ai oán của bản vẽ xây dựng khi đang thành “văn hóa” là một trong thứ năng lượng, một hấp lực vai trung phong hồn khó khăn cắt nghĩa. Khi số đông thứ qua đi, đông đảo gì còn sót lại đó là văn hóa.

Có fan bảo lưu giữ Ga xe pháo lửa, Nha địa dư, thánh địa Con gà, nhà thủy tạ một mình trong sương sớm cùng nhớ gần như cụm biệt thự cổ ở quần thể Mê Linh, Vạn Kiếp, Hoàng Diệu… toàn bộ vẻ đẹp hài hòa ấy, lắp với con người và mang một nỗi bi hùng lộng lẫy. Nỗi buồn lung linh ấy đi vào thơ ca, nhạc họa, văn chương miền nam và làm Đà Lạt vang danh.

Thế nhưng, thành tháp của nỗi ảm đạm ấy sẽ dần thành “kỷ niệm” cùng với chính tín đồ Đà Lạt. Tiếng đây, sương mù vươn lên là “hàng hiếm” ở thành phố mộng mơ này. Tín đồ Đà Lạt bây giờ cũng thèm sương, thèm thiết yếu cái mà người ta không khi nào thiếu, vị thỉnh thoảng mới có… Ông è cổ Ngọc Vinh, một nhiếp hình ảnh từng thốt lên nhớ tiếc nuối, khi nét duyên thầm riêng biệt có, hồn xưa lối cũ của Đà Lạt bên cạnh đó chỉ còn trong kí ức: “Đà Lạt rồi vẫn ra đi như 1 cuộc tình”!...

TS. Nguyễn Thị Hậu (Phó Tổng Thư ký Hội Khoa học lịch sử vẻ vang Việt Nam) nêu cách nhìn phải tìm kiếm ra bản sắc - “ADN” của Đà Lạt ra sao thì chúng ta mới duy trì được loại gọi là di sản: Đà Lạt muốn hướng đến một đô thị như vậy nào? Là city di sản tốt là city làng nhàng giống như các đô thị khác?…

Theo TS. Hậu, đặc thù của thành phố đang xây của Việt Nam hiện giờ là những nhà cao tầng, những trung tâm dịch vụ thương mại mang thương hiệu nước ngoài hùng hổ nhưng vô hồn; còn bên dân đào bới xây dựng các khách sạn với nhà nghỉ. “ADN” của Đà Lạt là những vấn đề. Đầu tiên Đà Lạt vẫn được điện thoại tư vấn là tp thung lũng ngàn hoa, có nghĩa là nói mang đến địa hình, nhiệt độ và hiện nay có thể tìm hiểu là một nền nông nghiệp đặc trưng - nông nghiệp & trồng trọt sạch về cây trái, chế biến nông sản...

Thứ hai, đặc thù của tp này khi ban đầu xây dựng cho tới giờ ngoại trừ ưu cố kỉnh là thành phố du ngoạn nghỉ dưỡng, một góc độ văn hóa truyền thống nữa yêu cầu khai thác, kia là thành phố về nghệ thuật. Ca nhạc chống trà chẳng hạn, đó là 1 trong đặc trưng rất khác dùng Gòn. Hay đa số nghệ sỹ chủ quyền ở đây và nếu bao gồm thêm mảng ký họa thành phố nữa thì cụ thể thành phố này buộc phải là nơi phát triển về nghệ thuật. Đà Lạt chưa hẳn là trung tâm nghệ thuật đỉnh cao như tp sài gòn hay thành phố hà nội mà Đà Lạt sẽ thay đổi thành phố của những nghệ sỹ, TS. Hậu nhận định.


5 năm, mất 90.000ha rừng

Năm 2014, sau khoản thời gian kiểm kê rừng trên địa bàn theo dự án tổng điều tra, kiểm kê rừng toàn quốc quy trình 2013-2016, nhiều người mới tá hỏa khi biết chưa đầy 5 năm, Lâm Đồng đã mất khoảng 90.000ha rừng, vào đó có nhiều rừng thông.

Nếu trước đây, mặc dầu đi từ bất cứ hướng nào, lúc lên Đà Lạt, cái đầu tiên đập vào mắt du khách là mọi cánh rừng thông cao vút, ru lên những music huyền bí mỗi lúc có cơn gió ùa về. Thì nay, cho dù rừng thông vẫn còn đấy đó dẫu vậy nó từ từ thay thế, bị bao vây bởi những công trình xây dựng nhà ở, những khu du lịch từ các trục mặt đường chính tìm hiểu Đà Lạt. Không mọi vậy, phần đa dãy công ty kính của dân cày được mọc lên 1 loạt trên những mảnh đất nền mà trước đây là đồi thông.

Ngay tại hồ nước Tuyền Lâm vốn được nghe biết với cánh rừng thông hùng vỹ thì nay khi hàng loạt biệt thự, khu bên nghỉ cao cấp mọc lên đã làm cho cánh rừng tại đây bị loang lổ nghiêm trọng. Theo cầu tính, fan ta phải chặt vứt hơn 98 nghìn cây thông, vào đó bao gồm cả cây tự nhiên và thoải mái và cây trồng.


Chuyên mục: Du lịch